Kva løyner Språkrådet?

Fyrst laug Språkrådet på seg eit vedtak av Stortinget og departementet um å taka ut klammeformsystemet - fyrst i utkastet og framlegget til ny nynorskrettskriving, so i eige brev - men korkje Stortinget eller departementet hev vedteke noko slikt. Dinæst kom tilleggsvedtaket i Språkrådet um «tilrådd norm» - ei innsniking av ny læreboknormal i strid med eige mandat. Men dette er ikkje alt, som me skal sjå.

Sist i januar la tvo rådgjevarar i Språkrådet fram eit notat til det ferdige høyringsutkastet til ny nynorskrettskriving for «Fagråd for skule og offentleg forvaltning» (eitt av fjore fagråd i Språkrådet), der «[d]e pekte på prinsipielle problem ved forslagene slik de foreligger, og viste til mulige løsninger som kan forenkle normen», som det heitte i møtereferatet. Innsyn i dette notatet kunde derimot ikkje Språkrådet gjeva; dei viste til at dette var eit internt arbeidsdokument, utan å visa til klageretten slik offentleglovi krev.

Innsyn kunde derimot Språkrådet gjeva i eit notat til høyringsutkastet frå ein annan rådgjevar i Språkrådet (her stadnamntenesta). Dette notatet, som berre var ytleg kritiskt til framlegget, vart jamvel publisert saman dei andre høyringssvari. Ein skulde tru at prinsippet um likehandsaming i forvaltningi òg galdt Språkrådet, men det gjer det altso ikkje.

Grunnen til ein slik skiftande praksis i innsynretten må vera ein annan. Det rører seg heller um ei medviti løyning av grunnleggjande negativ kritikk av rettskrivingsframlegget, medan positiv eller ytleg kritikk fær koma fram i ljoset. Men slikt kann ikkje vera eit grunnlag for avslag på krav um innsyn.

Eg stussar difor når styreleidaren i Språkrådet, Ottar Grepstad, kunde segja at «[p]rosessen har vore open og demokratisk, alle synspunkt har kome fram, og alle som ville, kunne delta i debatten undervegs». Dersom dette notatet ikkje tolar offentleg innsyn etter prinsippet um meirinnsyn, burde heller ikkje rettskrivingsframlegget tola innsyn.